قوانین و آداب استفاده از قلیان

قوانین و آداب استفاده از قلیان دستخوش تقلید از دورهمی‌های سفره‌خانه‌ای در عهد قاجاریه است. این آداب و سنن، از فرهنگ قلیان‌کشی در عثمانی سابق نیز تأثیر پذیرفته‌اند. دولت‌ها برای استعمال دخانیات، تصمیماتی می‌گیرند و هنجارهای مصرف تنباکو در کازینوها را تعیین می‌کنند. در دوره نهضت تنباکو کرکره مراکز تدخین قلیان، پایین کشیده شد. در روزگار مشروطه در کنار هر قلیان، یک تخته نرد می‌گذاشتند. امروزه به تأسی از آداب و رسوم استعمال تنباکو در خانقاه‌های صوفیه، قلیان دست به دست می‌چرخد. نخست، فرد کهنسال جمع به قلیان لب می‌زند و سپس شلنگ به سایرین تعارف می‌شود. در این حلقه‌ها، افراد مجاز به سوق دادن دود از دهان خود به‌ سوی اطرافیان مقابل نیستند. در ادامه به پاره‌ای از رسومات قلیان کشیدن در زورخانه‌های باستانی اشاره می‌کنیم.

قوانین و آداب استفاده از قلیان در زورخانه‌ها

بسیاری از قوانین و آداب استفاده از قلیان از زورخانه‌های باستانی به یادگار مانده است. ورزش زورخانه‌ای، پهلوانان را از استعمال زیاد تنباکو بر حذر می‌داشت. مرشد زورخانه، بساط قلیان را در اتاق رختکن‌ پهن می‌کرد، تا ورزشکاران پس از گرداندن میل‌ها به استراحت بپردازند. پهلوان پنبه‌ها از بزرگان عهد مشروطه برای تشکیل دورهمی به صرف چای و قلیان،  که برای زغال تشکیل دهنده ان میتوان خط تولید زغال فشرده در ایمان زغال را ببینید ،دعوت به عمل می‌آورند. بساط پاسور و تخته نرد هم پای قلیان‌ها جور بود. چاق کردن قلیان، خستگی را از تن اعضای زورخانه می‌زدود. پس از اعلام نهضت تنباکو، زورخانه‌ها به‌تبع سایر مراکزی که پاتوق قلیان‌کشی بودند، زغال‌ها را خاموش می‌کردند. 
امروزه ورزش زورخانه‌ای از رونق قدیم خود افتاده است. با وجود این، چنانچه قصد دایر کردن زورخانه را داشته باشید، در کنار دکه از قلیان هم استفاده کنید! قلیان پس از ورزش‌های زورخانه‌ای می‌چسبد؛ خصوصا اگر با چای و نعلبکی همراه شود. 

هنجارهای قلیان کشیدن در دورهمی‌های دوستانه

 افراد زیر 18 سال، مطابق با قوانین و آداب استفاده از قلیان از مصرف تنباکو در کافی‌شاپ‌ها و قهوه‌خانه‌های سنتی، منع شده‌اند. وقتی که برای صرف قلیان در یک حلقه دورهمی خانوادگی قرار می‌گیرید، به اعضا در زمینه جفت‌وجور کردن بساط مزبور کمک کنید. اگر اصلا حال و حوصله فراهم کردن زغال و گذاشتن زرورق روی کاسه قلیان را ندارید، حداقل یک تعارف خشک و خالی برای همکاری به بقیه بزنید. هنگامی که افراد در اطراف و اکناف یکدیگر قرار گرفتند، بزرگ جمع می‌بایستی که قلیان را چاق کند. پس از چاق شدن قلیان، شلنگ را دست به دست بچرخانید، تا نوبت به همه همراهان قلیانی‌تان برسد.
در اثنای تعارف شلنگ قلیان به یکدیگر، نفری که نوبت اوست، مچ بغل دستی خود را به نشانه مهر و دوستی لمس می‌کند. حتما بهداشت مصرفی دخانیات در زمان استعمال تنباکو رعایت شود. به عبارت دیگر، هر یک از اعضای خانواده و یا دوستان از سری خودش برای پک زدن به شلنگ قلیان استفاده کند. کاهش تعداد دورهمی‌های دوستانه برای قلیان‌کشی جزو دستورالعمل‌های بهداشتی خواهد بود. به این ترتیب، اعتیاد روانی به  قلیان کاهش پیدا می‌کند و دود دست دوم کمتری در هوا منتشر می‌گردد. 

قوانین و آداب استفاده از قلیان از کام رفته

قلیانی که تنباکوی آن تا انتها به مصرف رسیده است، باید از وسط اتاق، جمع شود. خاکسترهای قلیان را در منقل بتکانید و ترجیحا مقداری دانه اسفند روی زغال‌های نیمه خاموش بریزید. اسفندی که روی زغال قلیان ریخته می‌شود، چشم‌زخم را از اهالی ساختمان دفع می‌کند. تنباکوی سوخته را از داخل کاسه، بیرون بیاورید و آب محفظه شیشه‌ای را بیرون بپاشید. از آنجایی که آب قلیان، مواد مضر تنباکو و زغال را به خود جذب کرده است، حتی‌امکان از خالی کردن آب در داخل سینک ظرفشویی اجتناب بورزید. در پایان کار، کاسه قلیان را شستشو دهید و شلنگ را با احتیاط از بین راه بردارید.
کلام پایانی
 قوانین و آداب استفاده از قلیان گوشه‌ای از تشریفات سنتی در هنگام مصرف تنباکو را به نمایش می‌کشد. دخانیات از قدیم عامل مهمی برای سرطان تلقی می‌شده و قلیان نیز در ردس فرآورده‌های دخانی قرار دارد. در مواقع شیوع کرونا، حتما سری‌ قلیان خود را روی شلنگ بگذارید و ترجیحا از نی‌های یک‌بار مصرف بهره ببرید. دایر کردن زورخانه مجهز به دکه و قلیان موجب افزایش درآمد شما می‌شود. برای سلامتی و ایمنی مجاری تنفسی، سیگار را به‌کلی کنار بگذارید و قلیان را مطابق با ضرب‌المثل‌ها، گاه گاهی بکشید. مقایسه سیگار و قلیان به هوشیاری شما در مصرف دخانیات می‌انجامد. درب مجموعه دخانیاتی ما در 24 ساعت روز به روی شما باز خواهد بود و از کلیک کاربر به سبد کالای او پی می‌بریم.