آسیب سفرهای پرحجم به شمال ایران و عرصه های طبیعی | کاهش خسارت به عرصه های طبیعی در گردشگری چگونه ممکن است؟

همشهری آنلاین – دکتر محسن قادری، کارشناس گردشگری: گردشگران ایرانی در سفر به شمال کشور و دیگر مناطق گردشگری ایران به دلایل مختلف آسیب‌های زیادی به طبیعت وارد می‌کنند. این آسیب‌ها معمولاً به دلیل رفتارهای ناآگاهانه و عدم توجه به اصول اکوتوریسم و حفظ محیط زیست است. اما این آسیب‌ها شامل چه مواردی است؟

* آلودگی محیط زیست: گردشگران بدون توجه به اثرات منفی بر محیط‌زیست، زباله‌های خود را در جنگل‌ها، سواحل و دیگر مناطق طبیعی رها می‌کنند. این زباله‌ها شامل بطری‌های پلاستیکی و قوطی‌های فلزی و …است که غیرقابل تجزیه هستند و به اکوسیستم آسیب می‌زنند.

* آسیب به پوشش گیاهی: برخی گردشگران در تلاش برای گرفتن عکس‌های زیبا یا تجربه‌های خاص، به طور غیرمجاز وارد مناطق حساس و حفاظت شده محیط زیستی می‌شوند که می‌تواند باعث تخریب پوشش گیاهی شود. ریشه‌کنی گل‌ها و گیاهان هم به‌طور مستقیم به زیستگاه‌های طبیعی آسیب می‌زند.

* تخریب منابع آب: در مناطق شمالی، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها منابع طبیعی بسیار مهم هستند. گاهی اوقات گردشگران به دلیل عدم آگاهی با ریختن زباله و بردن خودروی شخصی کنار این منابع باعث تخریب و آلودگی آنها می شوند.

* آلودگی صوتی: صدای زیاد و عدم رعایت آرامش محیط یکی دیگر از آسیب‌ها به طبیعت است. صدای بلند خودروها، موتورسیکلت‌ها و دیگر تجهیزات می‌تواند حیوانات وحشی را از زیستگاه‌شان فراری دهد.

* ورود بیش از ظرفیت: حضور جمعیت انبوه گردشگر در مناطق خاص می‌تواند فشار زیادی بر منابع طبیعی و زیستگاه‌ها وارد کند. حضور انبوه می‌تواند به فرسایش خاک، آلودگی بیشتر و آسیب به زیرساخت‌های محلی منجر شود.

* عدم رعایت اصول آتش‌سوزی: گردشگران برای استفاده از آتش جهت پخت و پز یا گرم شدن در طبیعت، آتش روشن می‌کنند و در صورت عدم مراقبت می‌توانند به جنگل‌ها و مراتع آسیب بزنند و موجب آتش‌سوزی‌ گسترده شوند.

* تهدید حیات‌وحش: برخی گردشگران بدون در نظر گرفتن اصول سفر مسئولانه با ورود به مناطق طبیعی نوزادان حیوانات را لمس یا برای زیستگاه‌های جانوری مزاحمت ایجاد می‌کنند. این کار نه‌تنها برای حیوانات آسیب‌زا است که تعادل زیستی را بر هم می زند.

اما راهکار کاهش آسیب سفر به محیط‌زیست و عرصه‌های طبیعی چیست؟ اطلاع‌رسانی به گردشگران در مورد اهمیت حفظ طبیعت و رعایت اصول اکوتوریسم می‌تواند کمک زیادی به کاهش آسیب‌ها کند. ایجاد مناطق مشخص برای استراحت، پیک‌نیک و فعالیت‌های دیگر هم می‌تواند در سفرهای مسئولانه تاثیرگذار باشد. افزایش نظارت بر رفتار گردشگران و اعمال جریمه‌های سنگین برای افرادی که به طبیعت آسیب می‌زنند هم می‌تواند موجب تغییر رفتار آنها شود. تشویق به سفرهای پایدار و مسئولانه و ترویج برنامه‌های گردشگری حافظ منابع طبیعی نیز راهکار دیگری برای کاهش آسیب سفرهای انبوه به عرصه‌های طبیعی است.