آتش به جان کهنسال‌ترین درختان ایران
همشهری آنلاین- زهرا رفیعی:سوختن درخت کهنسال برغان هفته پیش با سهل‌انگاری و بی‌خردی برخی افراد براثر روشن کردن شمع حاجت درون تنه درخت شروع شد و بخش‌هایی از این درخت کهنسال را نابود کرد. خوشبختانه به نظر می‌رسد که اطفای حریق به موقع بوده و می‌توان برای ادامه حیات آن کاری کرد. اما بسیارند درختانی که عمدتا بر اثر خطای انسان خاکستر شده و به خاطره‌ها پیوسته‌اند.
شهروندان چند هزارساله ایران
درختان کهنسال ایران به عنوان مخازن ژنتیکی، گیاهی، فرهنگی و تاریخی شناخته می‌شوند و تلاش‌های زیادی برای نگهداری و حفاظت از آنها صورت می‌گیرد. این درختان با عمر طولانی به دلیل زیستگاه‌های طبیعی مناسب، بهره‌وری بالا، قرار گرفتن در اماکن تاریخی و مذهبی و اعتقادات مذهبی خاص، عمر فوق‌العاده طولانی دارند. بیش از ۲۰۰۰ نمونه درخت با عمر طولانی در ایران شناسایی و ثبت شده است. آنها کهنسال‌ترین شهروندان ایران‌اند.
کهنسال‌ترین درخت ایرانی سرو ابرکوه با قدمت ۴۰۰۰ سال است. پس از او درختان دیگری مانند سرو شهرستانک، ابرسج و سرانی با قدمت ۲۷۰۰ تا ۲۸۰۰ سال قرار دارند. گونه‌هایی مانند چنار خاوری، گردو ایرانی، ارس، سرو و بنه بیشترین فراوانی را دارند. عوامل مؤثر در عمر طولانی این درختان شامل زیستگاه‌های مناسب، بهره‌برداری صحیح، موقعیت مذهبی و تاریخی، و باورهای فرهنگی است.
۴.۵-۴ هزار سال: کهنسال‌ترین درخت ایران
۲ هزار: تعداد درختان کهنسال ایران
گونه‌ها:
سرو، ارس، چنار، گردو، بلندمازو، بلوط ایرانی، بنه، کنار
چنار روستای برغان
تاریخ ثبت ملی: سال ۱۳۹۴ به شماره ۳۰۵
تاریخ آتش‌سوزی: ۲ اسفند ۱۴۰۳
دلیل آتش‌سوزی: سهل‌انگاری در روشن کردن شمع داخل تنه درخت
مکان: روستای برغان، استان البرز
شرح: این درخت چنار با قدمتی بین ۳۰۰ تا ۷۰۰ سال، در اثر روشن کردن شمع در داخل تنه‌اش دچار آتش‌سوزی شد. خوشبختانه، خسارات وارده جزئی بوده و قابل احیا است.
چنار روستای دوشنگان
تاریخ ثبت ملی: سال ۱۳۸۹ با شماره ۱۰۸
تاریخ آتش‌سوزی: ۲۶ شهریور ۱۴۰۱
دلیل آتش‌سوزی: سهل‌انگاری گردشگران
مکان: روستای دوشنگان استان خراسان جنوبی
شرح: چنار ۷۵۰ ساله محمدآباد یکی از کهن ترین آثار طبیعی شهرستان مرزی اسدیه است با وجود مهار این آتش، بخش های زیادی از تنه آن سوخت.
گردوی روستای کوغر
تاریخ ثبت ملی: ثبت نشده است
تاریخ آتش‌سوزی: شهریور ۱۴۰۳
دلیل آتش‌سوزی: سهل‌انگاری گردشگران در ملک خصوصی.
مکان: شهر بافت استان کرمان
شرح: گردشگران در روستای گوغر بافت، اقدام به روشن کردن آتش در مجاورت یک درخت گردوی هزار ساله می‌کنند که موجب سرایت آتش به این درخت می‌شود.
چنار شهر خامنه
تاریخ ثبت ملی: دی ۱۳۹۰ به شماره ۱۲۴
تاریخ آتش‌سوزی: نامعلوم
دلیل آتش‌سوزی: صاعقه
مکان: شهر خامنه، آذربایجان شرقی
شرح: یکی از درختان جنار این شهرستان با ۱۷۰۰ سال عمر در مظهر قناتی به همین نام به سبب وقوع حوادث طبیعی از جمله صاعقه چندین بار دچار آتش‌سوزی شده و نیمی از تنه آن نیز به همین دلیل از بین رفته است.
